Een onderzoekssamenwerking tussen het Wellcome Trust Sanger Institute en de Harvard School of Public Health in Amerika toont aan dat de komst van een vaccin tegen pneumokokken heeft gezorgd voor een daling van het aantal ziektegevallen. De grootte van de bacteriepopulatie is wel gelijk gebleven door de opkomst van pneumokokkentypen waartegen het vaccin niet beschermt.
De pneumokok bestaat uit meer dan 90 typen. Een aantal daarvan zijn ziekmakend. Het vaccin beschermt tegen 7 van die ziekmakende typen. Tijdens de Amerikaanste studie zijn meer isolaten genomen van meer dan 600 dragers van deze bacterie. Uit testen bleek dat de bacterietypen die in het vaccin zitten vrijwel verdwenen waren. Daarvoor in de plaats waren andere, zeldzamere, pneumokkokentyen in de plaats gekomen. Deze soorten hebben een vergelijkbaar DNA, met uitzondering van enkele genen waartegen het vaccin is gericht. De nieuwe stammen veroorzaakten geen nieuwe ziektegevallen, wellicht door de ontbrekende genen.
“In de nabije toekomst zullen we in staat zijn om de pathogeen evolutie in vrijwel real-time te volgen,” zegt Professor Stephen Bentley, senior co-auteur van het Wellcome Trust Sanger Institute. “Net zoals we weten dat bacteriën resistent voor antibiotica kunnen worden, wisten we dat pneumokokken een vaccin kunnen ontwijken. Dit is een demonstratie van hoe we de evolutie van pneumokokken en de betrokken mechanismen kunnen volgen. Deze informatie is belangrijk voor de vaccinstrategiën. Door het snel en nauwkeurig kunnen traceren van het ontstaan van ziekte-veroorzakende bacteriën, zijn gerichte interventies mogelijk en kan daarmee de ziektelast beperkt worden. ”
Bron: Nature Genetics 2013: Population genomics of post-vaccine changes in pneumococcal epidemiology. Nicholas J Croucher en anderen.