In Nederland gingen vroeger veel kinderen dood aan infectieziekten waartegen nu vaccins bestaan. Omdat bijna alle kinderen in Nederland worden gevaccineerd komen deze infectieziekten nauwelijks meer voor. Dankzij het Rijksvaccinatieprogramma kunnen alle kinderen in Nederland kosteloos worden gevaccineerd. (Bron: www.rivm.nl)
Een duidelijke uitspraak, maar hoe zit het dan met vaccinatie tegen meningokokken?
Nog steeds gaan er kinderen - en volwassenen - dood aan deze grotendeels vermijdbare infectieziekte: meningokokkenziekte.
Inmiddels heeft de overheid actie ondernomen en biedt zij vanaf mei 2018 vaccinatie aan tegen meningokokken ACWY. Deze vaccinatie is bedoeld voor kinderen van 14 maanden. Vanaf oktober 2018 kunnen 14-jarigen zich laten vaccineren en in 2019 geldt dat ook voor 15-18 jarigen.
Is met bovenstaande het verhaal over meningokokkenvaccinaties klaar?
Nee, met bovenstaande is het verhaal nog niet klaar:
- De NMS vindt dat de overheid verdere actie moet ondernemen door zo snel mogelijk meningokokken B vaccinatie aan te bieden aan zuigelingen.
- De NMS vindt bovendien dat er zowel voor meningokokken-ACWY en -B vaccins verkrijgbaar moeten zijn voor mensen die het zelf willen aanschaffen omdat hun kind(eren)/zijzelf buiten de door de overhead aangegeven doelgroepen vallen. De keuze is aan de aanvrager, niet aan de verstrekker.
Meningokokken ACWY
De NMS is opgelucht dat zuigelingen sinds mei 2018 gevaccineerd worden tegen meningokokken ACWY en dat vervolgens ook gestart wordt met vaccinatie van 14-jarigen (oktober 2018) en 15-18 jarigen (2019).
Bovenstaande maatregel is overigens tijdelijk. Met de vaccinatie van 14-jarigen in 2018 en volgend jaar van 15-18-jarigen wil het ministerie van VWS een uitbraak van meningokokken ACWY indammen. Het RIVM verwacht wel dat een vaccinatie tegen meningokokken ACWY voor 14-jarigen vanaf 2020 deel zal gaan uitmaken van het Rijksvaccinatieprogramma. (Bron: www.rijksvaccinatieprogramma.nl)
Denkt de NMS dat na bovengenoemde maatregelen nog mensen ziek worden door meningokokken W in de nabije toekomst?
Ja, er zullen nog mensen getroffen worden door meningokokken W, want de bacterie komt ook in andere leeftijdsgroepen voor. Dragerschap in de leeftijdsgroep 14-18 jaar is hoger dan in andere leeftijdsgroepen. Maar de ziektegevallen liggen hoger bij mensen boven de 50 jaar. Door de 14-jarigen blijvend en de 15-18 jarigen éenmalig te vaccineren is de verwachting dat het dragerschap zal afnemen, waardoor de ziekte minder gaat voorkomen. Maar dit is een traject van meerdere jaren.
Vindt de NMS vaccinatie nodig wanneer je kind/jezelf niet in de te vaccineren doelgroepen valt?
Vaccineren is een eigen keuze, wilt u het risico lopen of niet? Dat kunnen wij niet voor u beslissen (en anderen, zoals de huisarts, ook niet). Wij vinden wel dat het mogelijk moet zijn dat u het vaccin op eigen kosten aanschaft.
Want al is statistisch gezien de kans op ziekte klein, de kans is er en die kans kun je door vaccinatie uitsluiten. Je kunt de ziekte niet voorkomen zonder vaccinatie. Wordt iemand getroffen dan is het ziekteverloop dramatisch en kan de afloop fataal zijn of gepaard gaan met (ernstige) restverschijnselen. Kortom, de impact is groot en zo ook de nasleep.
Meningokokken B
Eind van het jaar adviseert de Gezondheidsraad de overheid over vaccinatie tegen meningokokken B. De NMS hoopt van harte dat de Gezondheidsraad in haar besluit ook de 'emotionele' kant meeneemt, want meningokokkenziekte is zoveel meer dan statistiek en kosten-baten analyses:
-de impact die het vreselijke ziektebeeld heeft op zowel de patiënt als zijn naaste
-de nasleep van de ziekte, want eenmaal thuis begint voor velen een leven vol ziekenhuisbezoeken en therapieën, aanpassingen op school, werk en vechten tegen onbegrip
-het veelal veranderde toekomstperspectief
-de angst en paniek die meningokokkenziekte veroorzaakt in de omgeving
-meningokokkenziekte is een schrikbeeld voor artsen, de ziekte kan zo snel verlopen dat behandeling niet mag baten.
Inmiddels spreken verschillende experts in de media over het versoepelen van de normen voor het invoeren van vaccins. De NMS vindt dat die normen voor in elk geval meningokokkenziekte versoepeld moeten worden, gezien bovenstaande.
Vindt de NMS meningokokken B vaccinatie nodig?
Ja, de NMS vindt vaccinatie tegen meningokokken B nodig. Meningokokken B vaccinatie beschermt niet 100% tegen meningokokken B maar wel tegen de meest voorkomende typen van de meningokok B. Naar schatting kan zo'n 80% van de gevallen voorkomen worden. Meningokokkenziekte is een ernstige, snel verlopende ziekte die hele levens op zijn kop zet en paniek in de omgeving veroorzaakt. De impact van meningokokkenziekte kan in veel gevallen voorkomen worden en moet voorkomen worden. Want deze ziekte gun je niemand.
De historie laat zien dat meningokokkenziekte in golven verloopt, ook de meningokok B. Vanaf 2002 vertoonde hij een overwegend dalende lijn. Maar de laatste jaren is er weer een lichte stijging te zien. Of die doorzet, wie zal het zeggen? Maar laten we er niet op wachten. Na meningokokken C in 2002 en meningokokken ACWY in 2018 rees de vraag of de overheid niet eerder in had kunnen grijpen. Nu is er de kans om meningokokken B aan te pakken. Het vaccin is er. Laten we dat zo snel mogelijk doen, om meer slachtoffers te voorkomen zonder dat achteraf die vraag of de overheid niet eerder kon ingrijpen gesteld hoeft te worden.
Meningokokkenziekte hoort thuis in de uitspraak van het Rijksvaccinatieprogramma :'In Nederland gingen vroeger veel kinderen dood aan infectieziekten waartegen nu vaccins bestaan. Omdat bijna alle kinderen in Nederland worden gevaccineerd komen deze infectieziekten nauwelijks meer voor.'