Virale verwekkers

Virale meningitis wordt in Nederland vaak veroorzaakt door het Herpes Simplex virus (meestal het type dat ook de koortslip veroorzaakt). Maar ook enterovirussen zoals Coxsackie of ECHO veroorzaken virale meningitis. Arbovirussen (overgedragen door muggen of teken) die virale meningitis kunnen veroorzaken komen in Nederland eigenlijk niet voor.

Aantallen

Aantallen van virale meningitis zijn niet bekend. Virale meningitis is niet aangifteplichtig. Bovendien zullen sommige patiënten geen dokter consulteren omdat de klachten niet van dien aard zijn dat dat nodig is. Virale verwekkers zijn niet altijd vast te stellen door laboratoriumtesten. Meestal kan men wel vaststellen dat het om een virus gaat, maar wordt het betreffende virus niet altijd gevonden.

Enterovirussen

Opvallend is dat de NMS steeds vaker meldingen krijgt van mensen die virale hersenvliesontsteking hebben gekregen door een enterovirus, bijvoorbeeld Coxsackie of ECHO. Het meest bekende enterovirus, polio, komt gelukkig nog maar weinig voor omdat hiertegen gevaccineerd wordt. Enterovirussen vallen onder de familie van Picornaviridae.

Parechovirussen

Samen met Entero- en hepatovirussen behoren parechovirussen tot de familie van Picornaviridae waarvan een aantal de mens kunnen infecteren.

Het parechovirus kan (meningo-)encefalitis of hersenvliesontsteking veroorzaken, veelal bij jonge baby's en jonge kinderen. Het ziekteverloop is vergelijkbaar met dat van enterovirussen.

Kinderfysiotherapeut en klinisch epidemioloog Ted van Hinsbergh promoveerde in 2021 op haar onderzoek naar de invloed van de buikgriepvirussen parechovirus en enterovirus op de motor neuro-ontwikkeling van kinderen. Onderdeel van haar proefschrift is een literatuuronderzoek naar de gevolgen van parechovirus hersenvliesontsteking bij pasgeborenen en jonge kinderen dat in The Lancet  verscheen. Het onderzoek schreef zij samen met haar copromotor, kinderarts-infectioloog Charlie Obihara.

Boodschap van Ted en Charlie

“Op korte termijn zie je dus wel kinderen met neurologische schade, echter op langer termijn komt die neurologische schade veel duidelijker tot uiting en zie je tevens bij meerdere kinderen neurologische schade”.

De boodschap van Ted is dan ook duidelijk: “De meta-analyse suggereert het belang van een langdurige follow-up van deze kinderen. Onze aanbeveling aan zorgverleners is daarom om kinderen met een parechovirus infectie in het centrale zenuwstelsel langer te volgen, bij voorkeur tot een leeftijd van vijf of zes jaar.”

• Lees meer over het onderzoek op de website van het Elisabeth TweeSteden Ziekenhuis - etz.nl.
• In 2017 promoveerde kinderarts Stefanie Crom op haar onderzoek 'Enterovirus and human Parechovirus infections in children: clinical symptoms, diagnosis and prognosis'. 
  - direct link naar het Nederlandse abstract
• Ook op de website van kinderneurologie staat uitgebreide informatie over het parechovirus.

Onderzoek virale meningitis

Onderzoek naar virale meningitis in Nederland is gestart maar staat in de kinderschoenen. O.a. naar het parechovirus is (promotie)onderzoek gedaan, zie hierboven.

Schimmel meningitis

Schimmel meningitis kan door verschillende schimmels worden veroorzaakt. De meest bekende is Cryptococcus Neoformans. Deze schimmel veroorzaakte in 2008 ongeveer 6 ziektegevallen (Bron Referentie laboratorium voor Bacteriële Meningitis, AMC, Amsterdam).